شناخت سطوح مختلف BIM و میزان توسعه بیم

سطوح BIM اصطلاحی است که به نوع تکنولوژی ، میزان ترکیب یا جایگزینی روش های سنتی با متد های پیشرفته نرم افزاری و سخت افزاری، محاسبات ، سطح همکاری و میزان خدمات ارائه شده در هر سطح اطلاق می شود. به نوعی سطوح BIM  یک تعریف کامل از آنچه که باید توسط نرم افزار و سخت افزار انجام شود و آنچه که مهندسان و ذی نفعاان پروژه دریافت می کنند است.

درواقع مدلسازی اطلاعات ساختمان سیستمی تعریف شده و دقیق برای ایجاد بستر مشارکت بین متخصصان، مهندسان، طراحان، مشتری، پیمانکار، سرمایه گذار ، مدل ساز و تمامی افراد درگیر در پروژه است. هدف آن مدیریت دقیق طراحی، تحویل و نگهداری در کل چرخه عمر پروژه و پیشگیری از هر گونه خطا، آسیب و ضرر می باشد. هرچند که خسارت ها و هزینه ها هرگز به صفر نمی رسد اما بسیاری از خسارات و ضرر ها را می توان با مدیریت به موقع یا برنامه ها و راهکارهای عاقلانه به حداقل رساند.

مدلسازی اطلاعات ساختمان یا  BIM  در کشورهای اروپایی مانند انگلستان به سرعت پذیرفته شد و توانست صنعت ساختمان را به سطوح بسیار بالاتر و پیشرفته تری هدایت کند.

مدلسازی اطلاعات ساختمان در سال 2011 توسط دولت بریتانیا با کمک یک استراتژی ساخت و ساز آینده نگرانه برای کاهش هزینه سازه هایی که جزء دارایی های عمومی محسوب می شوند، منتشر شد. این استراتژی باید توسط پیمانکاران مناقصه های دولتی پذیرفته و اجرا می شد. و یکی از اهداف آن توسعه مدلسازی اطلاعات ساختمان یا بیم سطح 3 در تمامی پروژه های خریداری شده تا سال 2016 بود.

در واقع سطوح بیم از صفر شماره گذاری می شوند.

سطح صفر BIM

در پایین ترین سطح یعنی سطح صفر مدل سازی اطلاعات ساختمان، همکاری در حداقل قرار دارد و از تکنیک های طراحی دو بعدی روی کاغذ استفاده می شود. و نقش ها را روی کاغذ رسم و چاپ می نمایند. سطح صفر روش های منسوخ در ساختمان سازی را در بر می گیرد. هرچند این روش ها در مدارس و دانشگاه ها تدریس می شود و برای آموزش BIM و یادگیری مدلسازی اطلاعات ساختمان ارزش و اهمیت بسیار زیادی دارد. شما باید بتوانید زبان نقشه ها و روش های ساخت سازه را بشناسید تا بتوانید نرم افزار های  BIM را به خوبی یاد بگیرید. در واقع نرم افزارها و تکنولوژی مدلسازی اطلاعات ساختمان و واقعیت مجازی برای اجرای بهتر و دقیق تر سازه می باشند و بر پایه سطح صفر یعنی علم و اصول طراحی نقشه و ساخت سازه بنا شده اند.

سطح 1  BIM

در این سطح اتوکد و نقشه کشی 3 بعدی با طراحی های دو بعدی ترکیب می شود و برای کارهای مفهومی استفاده می شود. در این سطح شمای کلی از سازه و استراتژی ساخت بنیان گذاری و تایید می شود. در این سطح اشتراک اطلاعات و داده ها بین اعضای گروه به صورت الکترونیکی انجام می شود. اما همکاری بین اعضای گروه و مدیران در پایین ترین سطح و حداقل سطح قرار دارد.

سطح 2 BIM

در سطح دوم بیم که در کشورهای اروپایی مانند انگلستان برای پروژه های عمومی توصیه شده است، همکاری بین اعضای گروه افزایش یافته به طوری که همه یک نسخه از مدل سه بعدی سازه در اختیار دارند. هر عضو گروه به صورت جداگانه روی مدل سه بعدی خود کار می کند و اطلاعات از طریق فرمت فایل های از پیش تعیین شده بین اعضای گروه تبادل می یابد. این گونه سیستمی به سازمان ها کمک می کند که داده های زیادی به مدل خود اضاه کنند که در نهایت یک مدل بین اعضای گروه تایید شود که ترکیبی از تمام مدل های ساخته شده باشد.

سطح 3 bim چیست؟

سطح 3 BIM  به دلیل همکاری عمیق تر بین همه سهامداران و اعضای گروه از طریق یک مدل مشترکی که در مخزن اصلی  و مرکزی ذخیره شده است، امکان همکاری همه اعضای گروه روی یک مدل را فراهم کرده است. یک راه حل یک پارچه براساس استاندارد های IFC که یک سرور تمام داده ها ها را در خود نگه داری و ذخیره کرده و همه به آن دسترسی دارند.

برای دستیابی به این سطح باید یک استاندارد برای داده های باز تعریف شود و ایجاد ارتباط با نو آوری های دیجیتالی هدف اصلی آن می باشد. این سطح را در حال حاضر هدف نهایی پیشرفت ها و توسعه BIM در نظر می گیرند و همکاری بین بخش های مختلف و همه اعضای پروژه به طور کامل انجام می شود. هرچند که مانند سطح 2 باید فرمت انتقال اطلاعات و استاندارد هایی برای مدیریت این همکاری به نحوی تعریف شود که داده ها و مدل اصلی از هر گونه خرابکاری و اشتباه در امان بماند.

در سطح 3 مدلسازی اطلاعات ساختمان ، همه اعضای گروه به طور همزمان و آنلاین روی یک مدل اشتراکی همکاری می کنند. تیم ها و سازمان های مختلف همکار در پروژه با کمک تکنولوژی های فضای ابری، داده های باز و  … در پروسه مدلساز اطلاعات سازه به طور اشتراکی همکاری می کنند.

این مساله اشتراک داده در همان زمان اجرای مدل سازی و تبادل اطلاعات بین تمان پروسه های ساخت سازه را ممکن می کند. در این سطح نگه داری ، ارتقا و به طور کلی ارتقا سازه برای سازگاری با محیط زیست و کاهش مصرف انرژی به طور همزمان در نظر گرفته می شود. در این سطح بعد ششم و هفت داد ها یعنی پایداری (بعد ششم) و مدیریت تسهیلات (بعد هفتم) بر کل چرخه عمر ساختمان اعمال می شود.

معمولا مراحل مختلف ساخت سازه یعنی، طراحی، سخت، بهره برداری و نگهداری آن به صورت جداگانه برنامه ریزی و اجرا می شوند و در نتیجه تمایل به همکاری بین اعضای گروه به اندازه سطح سوم بسیار کمتر است. مثلا یک پیمانکار ممکن است برای اهداف بعد چهارم یعنی مدیریت زمان پروژه و بعد پنجم یعنی مدیریت هزینه ، تمایلی به همکاری با تیم های طارحی و عملیاتی پروژه نداشته باشد.

اما همین نکته می تواند نشان دهد که اگر هر کدام از اعضای گروه به وظایف خود به طور جداگانه مسلط باشند و شرح برنامه کاری و مسئولیت های متفاوتی برعهده داشته باشند امکان ایجاد تداخلات و اصطکاک در اجرای سطح 3 بیم به حداقل می رسد و همچنین اگر مشخص شود که تایید نتیجه نهایی ارائه شده توسط هر گروه را چه کسی باید انجام شود یعنی مدیریت و بازخواست ها یا تغییرات توسط چه کسی انجام می شود، به نحوی پروتکل و استاندارد ارتباطی موثری ارائه می شود که علاوه بر ایجاد پیشرفت و توسعه سطح سوم بیم ، با ایجاد همکاری و هماهنگی زمان ساخت سازه را کمتر از قبل کرده و دیگر نیازی نیست که یک گروه منتظر نتایج عملکرد و یا تصمیم گیری گروه دیگر باشند. مثلا اگ قرار باشد که بخشی از یک آپارتمان برای تاسیسات برقی در نظر گرفته شود، تاسیسات گاز یا آب نباید با آن تداخل داشته باشند و هنگام طراحی می توان این مساله را به نحوی در همان لحظه و بدون اتلاف وقت پیاده سازی کرد.

در واقع سطح 3 BIM با وجود پروتکل های ارتباطی و عملکردی مناسب و ایجاد شرح وظایف دقیق هر کدام از اعضای گروه، می تواند در بسیاری از پروژه های ساختمانی اعمال گردد.

سخن آخر در مورد سطح 3 BIM )بیم)

سطوح توسعه BIM ، سطوح جزئیات بیم یا LOD و ابعاد بیم 3D BIM ، 4D BIM، 5D و 7D تنها برای مدیریت پروژه تعریف شده اند . هرچند همه این اصطلاحات نام های مشابهی دارند که می توانند برای شما سردر گم کننده باشند اما در وب سایت آرسان سرمایه در مورد اصطلاحات BIM مقالات بسیاری خواهید یافت. و همچنین می توانید سوالات خود را در همین صفحه از ما بپرسید و جواب آن را دریافت کنید.

در واقع سطوح BIM به میزان استفاده  از تکنولوژی و همکاری همزمان اطلاق می شود. به نحوی که با افزایش سطوح از روش های سنتی که هر کاری در نوبت اختصاصی خود انجام می شد و اصلاح مراحل قبلی نیز دوباره کاری و هزینه های مجدد به همراه داشت ، دور می شویم و با همکاری همزمان و برنامه ریزی درست خیلی سریع تر به سازه یی که ایده آل ماست دست می یابیم.

در مورد ابعاد بیم باید گفت که بعد های مختلف جنبه های مختلفی از طراحی دو بعدی، سه بعدی، براورد زمان و هزینه ها و خسارات را در بر می گیرند.

و سطوح جزئیات هم به مدل ها و میزان جزئیات ارائه شده می پردازد.

متوجه می شوید که هرکدام از این تعاریف تنها به ایجاد استاندارد ها و پروتکل های اجرای BIM کمک می کنند تا گروه بیم به خوبی از پس مدیریت پروژه بر بیایند.