آشنایی با نازک کاری ساختمان

نازک کاری ساختمان به انجام کاشی کاری ، گچ کاری و تزئیناتی گفته می شود که بعد از مرحله سفت کاری یعنی روی دیوارچینی انجام می شود. لذا فردی که می خواهد در این رشته مهارت کسب نماید باید بتواند دیوار چینی چه دیوارهای باربر و غیر باربر، اجرای قوس، نصب چاچوب و اندود گچ و خاک، نحوه اجرای چارچوب در و کلاف پنجره، اندود گچ و خاک ، کاشی کاری، فرش کف یا کف سازی یعنی دارا بودن دانش رطوبت و مقابله با نفوذ آن، انواع کف سازی و مصالح مختلف را مسلط باشد.

دیوار چیست؟

دیوار یک عنصر جدا کننده یا پارتیشن در سازه می باشد که ممکن است مصالح مختلفی در ساخت آن استفاده شود.  دیوار ها قسمت های مختلف داخلی ساختمان را جدا می کنند و حد و مرز هر کدام از فضاها به کمک دیوار مشخص می شود. همه دیوار ها ی سازه معمولا مقداری از وزن سقف را بر دوش می کشند. اما دیوار هایی که باربر نیستند را می توان تخریب کرد بدون اینکه به سازه آسیبی برساند.

به طور کلی اگر دیوار های جداکننده تنها وزن خود را تحمل نمایند کفایت می کند و لزومی ندارد که حتی اندازه آن ها به سقف برسد. به همین دلیل تشخیص مصالح و جایگاه دیوار های جدا کننده برعهده سازنده و معمار ساختمان می باشد. بسیاری از مهندسین و معماران از مصالحی استفاده می کنند که وزن دیوار را کاهش داده و عایق صوتی و حرارتی بهتری باشند. بعنوان مثلا، قطعات گچی، آهکی، سیلیس، صفحات گیچ روکش دار یا همان گچ برگ، قطعات چوبی، پی وی سی، فایبر گلاس و ساندویچ پنل

دیوار های تیغه ای از دیوار های باربر سبک تر می باشند. مثلا اگر شما یک دیوار تیغه ای ده سانتی متری اجرا کنید. دیوار باربر یک آجره 20 و یک و نیم آجره 35 سانتی متر قطر دارد.

طبق آیین نامه استاندارد ایران طول دیوار های غیر باربر نباید از چهل برابر ضخامت آن یا شش متر تجاوز کند و ارتفاع آن ها نیز نباید بیشتر از 3 و نیم متر باشد.

دیوار باربر چیست؟

بخش هایی از سازه که وزن سقف، تیر و تیرچه و دیگر عناصر سازه را علاوه بر وزن خود تحمل می کنند و وزن سقف را به پی ساختمان منتقل می کنند را دیوار باربر یا دیوار سازه ای می گویند. دیوار باربر در سازه بسیار مهم بوده و اجرای نادرست آن می تواند خسارات جانی و مالی زیادی به بار آورد.

استاندارد های عملکردی در اجرای دیوار چینی سازه

هرچند نحوه دیوار چینی و مصالح آن را مهندسین مشاور و معماران تعیین می کنند، اما دیوار چینی های سازه باید موارد درج شده در مبحث هشتم مقررات ملی ساختمان را رعایت کند.

نحوه اجرای دیوارچینی چگونه است؟

اولین مرحله در ساختمان سازی مهیا کردن محیط مناسب و مصالح کافی و مناسب جهت کار کردن کارگران و کارکنان می باشد. همچنین تامین ایمنی و امنیت کارگران و شاغلان در این محیط بر عهده کارفرما و مهندسان ساختمان می باشد.

ایمنی در ساختمان سازی

مفهوم ایمنی در ساختمان سازی حفاظت از تمامی کارگران و شاغلان در محیط کارگاه ساختمان سازی می باشد و نیز تامین امنیت و سلامتی افرادی که به طور متناوب در این محیط رفت و آمد دارند. همچنین باید تمامی تاسیسات ، تجهیزات، ماشین آلات و محل سکونت کارگران و نگهبانان نیز سالم نگهداری و استفاده شود.

وسایل شخصی جهت حفظ ایمنی و سلامت مانند لباس کار اختصاصی، کلاه ایمنی، کفش ایمنی، دستکش، کمربند ایمنی، ماسک تنفسی، عینک ایمنی محافظ و … می باشد.

استفاده از این امکانات و تجهیزات باید اجباری بوده و با افراد متخلف برخورد قاطع نمود.

مسلما حفظ ایمنی محیط کار از هزینه ها ، زیان ها و خطرات جلوگیری می کند.

کمربند ایمنی در هنگام کار در ارتفاع و روی داربست اجباری بوده و باید استفاده از آن به کارگران آموزش داده شود.

هدف از دیوار چینی چیست؟

دیوار عنصری در ساختمان است که جهت تقسیم بندی فضا، عایق صدا و حرارت، تحمل بار سازه و محافظت در مقابل عوامل جوی ساخته می شود.

انواع آجر در ساختمان سازی

آجر رسی (آجر مهندسی – آجر توکار – آجر نما)  – آجر ماسه آهکی – آجر بتنی

معیارهای انتخاب آجر در ساختمان سازی

مقاومت آجر

آجر انتخابی شما باید بتواند در مقابل فشار وارده از وزن سازه و وزن دیوار مقاومت نماید. طبق استاندارد ملی شماره 7 ایران، شما باید نمونه آجر انتخابی را در دستگاه پرس قرار داده و مقاومت آن را با کمک نیرویی که اعمال می کنید تعیین کنید.

ابعاد آجر

اگر آجر انتخابی شما به صورت اصولی ساخته شده باشد، باید طول آن دو برابر عرض بعلاوه یک سانتی متر باشد.

آجر درجه 1 باید عرض 10 سانتی متر و ارتفاع 5 سانتی متر و طول 21 سانت داشته باشد.

آجر درجه 2 باید طول 22 سانتی متر، عرض 10.5 و ارتفاع 5.3 سانت داشته باشد.

اندازه های مختلف آجر در ساختمان سازی

آجر کامل – نیمه – سه قدی (3 چهارم طول یک آجر کامل)

ساختار استاندارد آجر در ساختمان سازی

آجر های امروزی به شکل سوراخ دار ساخته می شوند و مساحت استاندارد خاصی دارند. حداکثر مساحت یک سوراخ آجر باید 10 درصد و حداکثر حجم کل سوراخ های آجر نسبت به کل حجم آجر 40 درصد است.

ضخامت جداره های آجر باید به صورت مجموع حداقل 25 درصد باشد.

ویژگی آجر خوب و با کیفیت

شما به راحتی می توانید خصوصیات آجر خوب را از روی ظاهر آن تشخیص دهید. آجر خوب و باکیفیت در ساختمان سازی دارای ویژگی هایی از قبیل صدای زنگ – عدم انتقال حرارت – چسبندی مناسب به ملات – ساییدگی کم و سختی مناسب – جذب آب بین 8 تا 18 درصد وزن آن

صدای زنگ نشانه توپری و مقاومت و پایداری می باشد.

ناخالصی های آجر کم باشد و حالت دورگه  نداشته باشد.

ترک خوردگی ، سفیدک، سنگ آهک و آلوئک نداشته باشد.

مقاومت در مقابل یخبندان داشته و دچار ورقه شدن، ترک خوردن و خرد شدن نشود.

آجر مهندسی درجه 1 باید 30 مگا پاسکال مقاومت داشته باشد و آجر تو کار باید 6 مگا پاسکال داشته باشد.

نحوه حمل و نگهداری مناسب آجر – جلوگیری از ضایعات و ضرر در حمل و نگهداری آجر

شما باید در نگهداری و حمل آجر دقت لازم را داشته باشید تا ضایعات آن به حداقل برسد. آجر ها را در محل تمیز سرپوشیده، جدا از هم دسته بندی کنید و از تماس آن با خاک، مواد مضر، رطوبت و یخ و برف جلوگیری کنید.

شمشه چیست و چه کاربردی در ساختمان سازی دارد؟

شمشه های فلزی به صورت میله های با مقطع مربع 4 در 4 ساخته می شوند که دارای استحکام بالا بوده و برای باد کردن سطوح افقی، عمودی ، تراز کردن خطوط افقی و شیب بندی ها و نظایر آن استفاده می شود. بهترین نوع شمشه موجود در بازار از نوع پروفیل آلومینیومی سبک است.

شاقول چیست و چه کاربردی در ساختمان سازی دارد؟

شاقول برای کنترل قائم بودن و زاویه 90 درجه دیوار نسبته به کف می باشد.

معمولا شاقول ها یک وزنه فلزی مخروطی شکل است که یک صفحه فلزی مربع شکل روی آن قرار می گیرد و ریسمان شاقول از آن عبور داده می شود.

نحوه استفاده از استفاده از شاقول

نگه داشتن و آویزان کردن شاقول از ریسمان آن  در حالی که صفحه فلزی در بالا مماس بر دیوار نگه داشته شود ، وزنه پایین دیوار باید مماس با آجر کاری باشد. اگر مماس نباشد دیوار دو حالت دارد اگر سطح پایین دیوار با وزنه شاقول فاصله داشته باشد، دیوار سر سفت بوده و اگر وزنه کاملا به دیوار چسبیده باشد ترکی یا همان صفحه شاقول را با فاصه از دیوار نگه می داریم تا مشخص شود که دیوار چه مقدار با حالت عمودی فاصله دارد. به این نوع دیوار سروا افتاده می گویند.

ریسمانکار چیست و در ساختمان سازی چه کاربردی دارد؟

نخ ریسمان یک نوع نخ بسیار مستحکم و مقاوم است که جهت در کنار هم نگه داشتن مصالح و توازن آن ها استفاده می شود. و کیفیت کار را بالا می برد.

نخ ریسمان را دور قرقره ریسمانکار می پیچید و هنگام دیوارچینی ، سنگ کاری ، نما کاری و… جهت جلوگیری از کج چیده شدن مصالح استفاه می شود.

قرقره ریسمانکار یک میله فلزی می باشد که درون استوانه فلزی قرار دارد و دو سر آن دو صفحه پوک ماننده دایره ای متصل است. با نگه داشتن دو سر میله فلزی در بین دو انگشت، استوانه به راحتی دور میله فلزی می چرخد. به همین ترتیب هم ریسمان به راحتی از دور ریسمانکار باز می گردد.

تراز چیست؟

وسیله ای برای مسطح کردن سطوح می باشد. درون این وسیله محفظه ای است که درون آن را از الکل یا مواد دیگر پر کرده و به اندازه یک حباب آن را خالی نگه می دارند. افقی نگه داشتن تراز حباب را نیز به سطح افقی محفظه می برد.

تراز معیاری برای تعیین تراز بودن شمشه می باشد.

و نیز در آزمون عمود بودن دیوار، ستون و چهارچوب کاربرد دارد.

کمچه چیست و در ساختمان سازی چه کاربردی دارد؟

کمچه وسیله ای شبیه بیلچه باغبانی است که برای پهن کردن و یکنواخت کردن ملات استفاده می شود.

دیگر وسایل مورد استفاده در ساخت سازه خصوصا دیوارچینی

شمشه: وسیله ای که کنج داخلی آن را روی لبه دیوار قرار داده. هم تراز با لبه فوقانی آن ملات پر م کنیم و سپس با کمچه هموار می کنیم. پس از هموار شدن ملات شمشه را از لبه جدا می کنیم و آجرچینی را ادامه می دهیم.

ضخامت لبه شمشه ملات که در لبه کار خالی مانده است، محل بند کشی بعدی در نام است تا آجر کاری را زیبا سازد.

استانبولی: جهت حمل ملات

بیل دسته کوتاه

تیشه

سرند یا الک

انواع ملات در ساختمان سازی

ملات های آبی و هوایی

ملات های آبی با کمک رطوبت و آب سفت می شوند مانند ملات های سیمانی، شفته آهک و باتارد.

ملات های هوایی برای خشک شدن تنها به هوا نیاز داشته مانند ملات های گچ، گچ و خاک، کاهگل و ماسه آهک

مراحل دیوار چینی

1-  پیاده کردن نقشه یا مشخص کردن محل اجرای دیوار روی زمین با کمک متر، ریسمانکار و شمشه

2- اجرای کلاف در دیوار های غیر سازه ای و غیر باربر : کلاف استحکام این نوع دیوار ها را افزایش می دهد.

3- اجرای رج اول دیوار

4- اجرای رح های بعدی مطابق نقشه

پیوند در آجرچینی چیست؟

به نحوه چینش و آرایش های مختلف آجر چینی دیوار ها پیوند گویند که به گسترش وزنی که دیوار تحمل میکند در کل فضای دیوار کمک میکند. بعنوان مثال اگر تمامی آجر ها روی یکدیگر قرار گیرند و درز آن ها همتراز و در یک خط مستقیم باشنند استحکام دیوار کمتر از زمانی است که ردیف های بعدی با کمک نیم آجر طوری چیده شوند که درز های بین آجر های ردیف پایین در وسط آجر های ردیف وسط قرار گیرند.